Bemiddeling als vast onderdeel van examenprocedures?
Federale Bemiddelingscommissie pleit voor duurzame conflictaanpak in álle onderwijsniveaus
De Federale Bemiddelingscommissie (FBC) roept onderwijsinstellingen op om bemiddeling structureel op te nemen in procedures rond examenbetwistingen en conflicten – van het lager en secundair onderwijs tot het hoger onderwijs. Dat pleidooi komt er nu elk jaar heel wat leerlingen en studenten hun examenresultaten aanvechten, vaak tot aan de Raad van State. De huidige procedures missen volgens de FBC vaak de nodige neutraliteit, waardoor conflicten escaleren en verhoudingen beschadigd raken. Onder meer daarom richtte de FBC begin 2025 de Bijzondere Commissie Jeugd & Bemiddeling (BCJB) op, die jongeren wil helpen om beter met conflicten om te gaan.
“Het vertrouwen tussen leerlingen of studenten en hun onderwijsinstellingen staat de laatste jaren geregeld onder druk. Jongeren voelen zich soms onrechtvaardig behandeld, terwijl leerkrachten en docenten hun professionele integriteit in vraag gesteld zien”, stelt Peter Coene, voorzitter van de Federale Bemiddelingscommissie. “Bemiddeling biedt dan een veilige, neutrale ruimte waarin alle partijen gehoord worden en samen naar een duurzame oplossing kunnen zoeken. Het gaat niet om winnen of verliezen, maar om verbinding en wederzijds begrip.”
Neutrale derde partij
Vandaag worden conflicten in onderwijsinstellingen vaak intern behandeld, wat de objectiviteit en het vertrouwen in het proces kan ondermijnen. De FBC benadrukt dat een erkende bemiddelaar als neutrale derde partij kan zorgen om escalatie te voorkomen en constructieve communicatie op gang te brengen.
“Bij bemiddeling draait het niet om gelijk krijgen, maar om elkaar begrijpen”, licht Kristoff Simons toe, voorzitter van de Bijzondere Commissie Jeugd & Bemiddeling en praktijkdocent Communicatievaardigheden en Conflictoplossing aan de Universiteit Antwerpen. “Het proces helpt jongeren inzicht te krijgen in hun eigen gevoelens en belangen, maar ook in die van anderen. Door bemiddeling leren ze luisteren, argumenteren zonder te polariseren en samen naar oplossingen zoeken. Die vaardigheden zijn niet alleen waardevol in hun school- en studiecarrière, maar ook later in hun professionele leven en relaties. We zouden jongeren niet alleen kennis moeten meegeven, maar ook de tools om conflicten op een constructieve manier te benaderen.”
Jongeren leren omgaan met conflicten
Om jongeren beter te leren omgaan met conflicten, richtte de FBC de Bijzondere Commissie Jeugd & Bemiddeling (BCJB) op. Die commissie zet zich onder meer in om verbindende communicatie in het onderwijs te stimuleren en bemiddeling toegankelijker te maken.
“Kinderen en jongeren hebben een stem binnen onze maatschappij en moeten de kans krijgen om deel te nemen aan conflictoplossing, zeker wanneer het om hun eigen situatie gaat”, aldus Peter Coene. “De BCJB zal werken aan concrete initiatieven, zoals trainingen, om verbindende communicatie en bemiddeling structureel te integreren in het onderwijs. Zo leren jongeren die vaardigheden op een natuurlijke manier aan.”
In de tweede helft van 2025 start de BCJB met stuurgroepen die werken rond geschillenoplossing en sensibilisering binnen het onderwijs. Het uiteindelijke doel is om jongeren meer bewust te maken van bemiddeling en hen de juiste vaardigheden mee te geven om conflicten op een constructieve manier op te lossen.
Over de Federale Bemiddelingscommissie (FBC)
De Federale Bemiddelingscommissie, binnen FOD Justitie, is de instantie die bemiddeling in België ondersteunt, reguleert en controleert. Ze waarborgt de kwaliteit van erkende bemiddelaars en promoot bemiddeling als een efficiënte en toegankelijke manier om conflicten op te lossen.
Voor meer info
RCA I Yannick Speelmans I yannick.speelmans@rcapr.be I +32 497 66 08 86
